محمد خاتمی: هر منتقدی را به براندازی متهم می کنند و همچنان فضا به سوی محدود تر شدن پيش می‌رود، جرس

- امروز ديکتاتورهای زمان نيز ادعای مردمی‌بودن می‌کنند
شبکه جنبش راه سبز(جرس):محمد خاتمی با انتقاد از تداوم فضای امنيتی در کشور،گفت«انتظار اين بود که کم کم فضا غير امنيتی شود ، نه اينکه انتقاد و نقد کردن اين همه هزينه برای جامعه داشته باشد، بايد به خاطر داشت کسی که نقد می‌کند برانداز نيست بلکه دلسوز انقلاب و جامعه است.»
رييس جمهور دوره اصلاحات همچنين با تاکيد براينکه «زمانه ما زمانی است که در آن ديگر هيچ انسانی در وجدان خودش هيچ نوع حکومت استبدادی و ديکتاتوری را بر نمی تابد" گفت «امروز ديکتاتورهای زمان نيز ادعای مردمی‌بودن می‌کنند.»
دفتر حجت الاسلام سيدمحمد خاتمی خبر داد که وی در ديدار و گفت و گو با جمعی از اعضای هيات علمی دانشگاه‌ علم و صنعت ايران با اشاره به مباحث مطرح شده از سوی استادان در ابتدای اين نشست؛ گفت:«همه مطالبی که در اين جلسه بيان شد مطالبی خوب؛پخته و مبتنی بر تحليل درست بود، همچنانکه از محيط دانشگاهی انتظار می‌رود همه بحث‌ها به نحوی ناظر بر اين بود که چگونه می‌شود از اين وضعيت بيرون رفت و وضعيت بهتری داشت.»
سيد محمد خاتمی با بيان اينکه «خوشبختانه جامعه دانشگاهی ما هم درد را می‌شناسد و هم تلاش می‌کند راه حلی را برای رفع درد ارائه دهد»، اظهار داشت:«يکی از مشکلاتی که در جامعه ما وجود دارد، عدم درک جايگاه دانشگاه و دانشگاهيان در مجموعه نظام و عدم بهره‌گيری از آنهاست.»
رئيس بنياد باران در بيان علل و موانع کنونی پيش آمدن اين وضع افزود:« در حال حاضر نيز وضعيتی وجود دارد که همچنان فضا به سوی محدود تر شدن آن پيش می‌رود و متاسفانه زيانی که از اين ناحيه، مملکت دچار آن می شود زيان غيرقابل جبرانی است.»
خاتمی درباره توانايی های دانشگاه در بهبود وضع کشور و پيشبرد همه جانبه گفت: « بعد از انقلاب هم از اين ظرفيت دانشگاه کمتر استفاده شده است؛ البته در يکی دو مورد عکس اين اتفاق افتاد، يکی در تدوين برنامه چهارم توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور که مرحوم دکتر عظيمی محور کار قرار گرفت.»
وی افزود:«در جريان تدوين اين برنامه هزاران ساعت نفر از نيروهای مختلف دانشگاهی از دانشگاه‌های مختلف بحث و صحبت کردند، بطوريکه تقريبا کمتر نظر علمی و دانشگاهی بود که در حد امکان شنيده نشده باشد و بر اساس آن برنامه چهارم تدوين شد که به نظر من علمی ترين و واقع بين ترين برنامه ای بود که تنظيم شد ولی در عمل متاسفانه بر خلاف آنچه می‌بايست انجام شود، انجام گرفت.»
رئيس دولت اصلاحات مورد ديگر در توجه و تکيه بر ظرفيت دانشگاه را در جريان تدوين برنامه چشم انداز بيست ساله عنوان کرد و گفت:«در اين برنامه که در دولت اول اصلاحات مورد بحث قرار گرفت از نيروهای مختلف کارشناسی از دانشگاه‌های مختلف استفاده شد و سرانجام نيز با بحث در مجمع تشخيص مصلحت با نظر رهبری تدوين ؛نهايی و ابلاغ شد.»
سيد محمد خاتمی با تاکيد بر ضرورت استقلال دانشگاه يادآور شد:« در دولت اصلاحات هم و غم دولت بر اين بود که دانشگاه روی پای خود بايستد و مورد احترام باشد و تلاش کنيم نيروهای خارج از دانشگاه اجازه و توان دخالت و اعمال نظر به هر صورت را نداشته باشند.»
رئيس جمهور سابق کشورمان در اين باره گفت:اختيارات هيات های امنا در اداره دانشگاهها و انتخابی شدن مديريت های دانشگاهی از جمله ضرورت های مشارکت دانشگاهيان در تصميم سازی های کشور است که دولت در دوران اصلاحات توانست تنها گام های اوليه در آن مسير بردارد.
سيد محمد خاتمی استقلال دانشگاه و رعايت حقوق و حرمت دانشگاهيان و دانشجويان را در هر شرايطی ضروری و لطمه مداخله های سياسی و امنيتی را مخل ايفای نقش های واقعی دانشگاه دانست.
وی انتظارات جامعه را از دانشگاه و دانشگاهيان در تامين سه هدف خلاصه کرد و گفت:دراولين هدف علم‌اندوزی و پژوهش است که بدون دستيابی به آن هيچ گامی را نمی‌توان برداشت و حتی حيات اجتماعی، تاريخی، سياسی و مدنی با مشکلات مختلف مواجه و بلکه نابود خواهد شد.
خاتمی در ادامه گفت:دومين هدف کار‌آمدی بدين معناکه افراد چگونه می‌توانند علم را به کار گيرند و کشور و جامعه را با اين علم اداره کنند؛کارآمدی فقط تربيت نيروی علمی و انسانی کارآمد نيست، بلکه اين است که دانشگاه عالم به مديران ما کمک کند که کارآمد شوند، يعنی راه مديريت علمی و منطقی را به آنها بياموزند و اگرتصميم‌سازان ما عالمان ما باشند آن‌وقت مديريت کار آمدی در کشور داريم و تصميم گيران نيز درست عمل می کنند.»
خاتمی تصريح کرد: هدف سوم روشن فکری است و روشنفکر يعنی کسی که از خود بيرون آمده و به سرنوشت جامعه می‌انديشد و اهل نقد و نظر است وعظمت، پيشرفت، آزادی و اعتلای جامعه خود را می‌خواهد.
رئيس دولت اصلاحات افزود:«روشنفکر کارآمد بايد دو خصوصيت داشته باشد که دانشگاه‌های ما بايد و می‌توانند در اين زمينه کار کنند، يکی اينکه چون وجود انسان تاريخی است کسی روشنفکر خواهد شد و می‌تواند در جامعه اثر مثبت بگذارد که با سنت آشنا و مانوس باشد.»
وی ادامه داد:«در کشور ما اسلام بطور خاص در شکل‌دهی اين سنت و ساختن هويت تاريخی و فرهنگی جامعه ما موثر است و وقتی می‌گوييم اسلام، اسلامی را می‌گوييم که غير مسلمان هم در آن امکان رشد پيدا بکند.»
خاتمی خصوصيت ديگر روشنفکر را آشنا بودن به اقتضائات زمان عنوان کرد و گفت:«کسی که زمان خودش را نمی‌شناسد، تاثير وتاثرعوامل، خواست‌ها و توقعات تاريخی جامعه را نمی‌شناسد و در زمان خودش نيست، نمی‌تواند زبان مناسب برای جامعه‌ خود پيدا کند و جامعه هم حرف او را نمی‌شنود و راه حل هايی که ارائه می دهد به جای انديشه بر توهم استوار است.»
رئيس موسسه بين‌المللی گفتگوی فرهنگ‌ها و تمدنها تصريح کرد:«روشنفکر کسی است که با سنت و اقتضائات زمان خود آشنا باشد و بداند او در اين زمان دارد زندگی می‌کند و چگونه می‌تواند از سنت که پايه اجتماعی‌ اوست بهره‌برداری و حتی نوآوری کند تا بتواند گذشته‌اش برای آينده‌اش معنا داشته باشد و پيش برود.»
وی تاکيد کرد:«روشنفکر کسی است که از امکانات عظيم موجود، بتواند استفاده کند و برای ملت سربلندی،استقلال و عظمت بيافريند تا همه احساس حرمت بکنند.»
رئيس‌جمهور سابق کشورمان در تبيين اين مسئوليت يادآور شد:«روشنفکر کسی است که توقع زمانش را بشناسد و من بارها گفته ام زمانه ما زمانی است که در آن ديگر هيچ انسانی در وجدان خودش هيچ نوع حکومت استبدادی و ديکتاتوری را بر نمی تابد و رد می‌کند. از جمله دلايل آن هم همين است که امروز ديکتاتورهای زمان نيز ادعای مردمی‌بودن می‌کنند ؛ اين‌ها مساله زمان ماست و متعلق به شرق و غرب نيست و انتقاد و بيان آزاد عقايد و انديشه‌ها امروز ديگر به عنوان يک حق شناخته شده است.»
سيد محمد خاتمی با تاکيد بر نقش دانشگاهيان در اين زمينه گفت:«متاسفانه ما گرفتار بحران تفکر هستيم که بايد با استمداد از سنت و روح زمانه بتوانيم اين بحران را حل کنيم و به يک جمع‌بندی درستی برسيم و دانشگاه‌ها و محافل علمی می‌توانند در اين زمينه نقش بسزايی داشته باشند.»
وی لازمه تحقق اين نقش را وجود امنيت اجتماعی و احساس رضايت همه افراد جامعه و نخبگان به خصوص جامعه دانشگاهی دانست و گفت:رضايت مبنای رشد اجتماعی و نقد به تعبير اميرالمومنين علی (ع) وظيفه جامعه و حق واليان است پس ايجاد محدوديت در مسير نقد قدرت موجب کاهش رضايت عمومی و محروم کردن جامعه و حکومت از يک حق اساسی است.
رئيس بنياد باران در اين باره اظهار داشت:نظام اسلامی چنانکه در منابع دينی و تاريخی ما آمده است و در انقلاب و انديشه حضرت امام نيز ريشه دارد ؛نظامی است انسانی و اخلاقی که بايد همه شهروندان را در بر بگيرد و محدود به سليقه ها؛افراد و گرو ه های خاص نشود و جلب رضايت نخبگان و آحاد جامعه را مد نظر داشته باشد.
سيد محمد خاتمی با اشاره به اين مساله به بررسی وقايع اخير کشور پرداخت و گفت:بزرگترين عامل تضعيف نظام؛کاهش رضايت مردم و اعمال خشونت به هر شکلی است.خشونت از هر سو به خصوص از ناحيه حکومت مضر به حال جامعه؛دين و نظام است.اعمال خشونت از جانب حکومت تندروی و نارضايتی در جامعه به دنبال می آورد واگر در جامعه نارضايتی و بی‌اعتمادی بود و روز‌به‌ روز گسترش پيدا کرد، اولين ضربه به اسلام و نظامی که نام اسلام را دارد می‌خورد، اگر خدای نکرده رفتارها و برنامه ها طوری باشد که در ذهن جامعه القاء شود که در اين نظام خشونت و ارعاب و تهديد رسميت دارد و دشمنان هم از اين زمينه استفاده کنند بيش از همه خود نظام زيان می بيند.»
سيدمحمد خاتمی در ادامه اين بحث اظهار داشت:امروزسئوال اين است که بخصوص در جريان حوادث اخير، رضايت جامعه و بخصوص نخبگان آن افزايش پيدا کرده است؟اگر نکرده است بايد فهميد که مشکل وجود دارد و عاملان اين وضع تضعيف‌کنندگان نظام در اينجا کسانی هستند که سبب نارضايتی بيشتر در جامعه شده‌اند.»
وی تصريح کرد:« اين جامعه متعلق به ماست. اما چرا اينقدر فضا تنگ شده است؟چرا اينقدر نيروهای ارزنده‌ای که انتقاد يا حرف دارند ؛ نه تنها حذف می‌شوند بلکه مورد هرگونه اهانت و فشاری قرار می‌گيرند؟»
رئيس دولت اصلاحات افزود:«وقتی به دانشجو، استاد،عالم؛هنرمند؛ نيروهای اهل فکر و سابقه‌دار و جبهه رفته و نيروهايی که می‌گويند قانون اساسی را قبول داريم البته انتقاد هم داريم هرگونه ناسزا و نسبتی به آنها می‌دهند متاسفانه شعارهايی در جامعه مطرح می‌شود که هيچ کدام از ما نمی‌پسنديم؛نظام تضعيف می شود و ايران چه در عرصه داخلی و چه در عرصه خارجی آسيب می بيند.»
وی در توضيح دلايل شرايط به وجود آمده گفت:«اينها به اين دليل است که به مردم احترام نمی‌شود، اعتراض و انتقاد براندازی به حساب می‌آيد، رسانه‌های رسمی ما هر چه توانستند ناسزا و دروغ به افرادی می گويند که مورد توجه مردم هستند و همه اينها به نظام لطمه می‌زند.»
سيد محمد خاتمی برای حل اين مسائل گفت:« همه بايد به قانون اساسی بازگرديم و در چارچوب قانون اساسی و معيارهای اسلامی حرکت کنيم؛بايد پذيرفت که نمی‌توان بصورت پادگانی جامعه و دانشگاه را اداره کرد و اين نحوه مديريت به زيان مادی و معنوی و حيثيتی جمهوری اسلامی است.»
رئيس جمهور سابق کشورمان در اين زمينه افزود:« انتظار اين بود که کم کم فضا غير امنيتی شود ، نه اينکه انتقاد و نقد کردن اين همه هزينه برای جامعه داشته باشد، بايد به خاطر داشت کسی که نقد می‌کند برانداز نيست بلکه دلسوز انقلاب و جامعه است.»
سيدمحمد خاتمی خاطر نشان کرد:« اما آيا امروز انتقاد منطقی هزينه ندارد؟آيا منتقد متهم به انواع اتهاماتی که شايسته بدترين دشمنان کشور و ملت است ، نمی‌شود؟ اگر جواب اين سئوالات مثبت است ؛ اينها نشان‌دهنده انحرافی است که بايد اصلاح شود و به راه درست بازگردد.»
خاتمی در پايان اين ديدار و گفت و گوتصريح کرد:«مبنای حرکت قانون اساسی است؛ ما ايران سربلند را می‌خواهيم، ما می‌خواهيم مردم حکومت را از خود بدانند و حکومت مردم را از خود بداند و همچنين انتقاد از خود را نعمت بداند، همانگونه‌ای که امام راحل فرمود انتقاد، بلکه تخطئه يک هديه الهی است و مراد امام از انتقاد و تخطئه ؛انتقاد از خودشان و مسئولان بلند پايه بود.»
به گزارش روابط عمومی دفتر سيدمحمد خاتمی،پنج تن از استادان دانشگاه علم و صنعت پيش از ايشان به تشريح مسائل موجود کشور و دانشگاهها و راه های برون رفت از وضعيت نا مطلوب کنونی پرداخته و به عنوان کسانی که سالها در محيط دانشگاهی و صحنه جامعه و مسئوليت ها و مديريت ها حضور داشته اند و مسائل را از نزديک لمس می کنند نگرانی شديد خود را از وضعيت مديريت غير کارشناسانه؛غير علمی؛غير واقع بينانه و سليقه ای در ابعاد مختلف فرهنگی؛اجتماعی؛اقتصادی؛صنعتی،کشاورزی و سياسی امنيتی؛ديپلماسی و روابط خارجی؛رسانه ای و اطلاع رسانی ؛قضايی و حقوقی ابراز و خطر رکودها و تخريب ها وحيف و ميل های ثروت های ملی؛از بين رفتن و سوختن فرصت های اجتماعی و اقتصادی که می توانست بسيار ارزنده و پيش برنده در روند توسعه همه جانبه کشور باشد روش برخی جريان ها برای يک صدايی کردن و امنيتی کردن جامعه خصوصا فضای دانشگاه ها و تضعيف نقش مستقل عملکرد قوه قضاييه و قوه مقننه و مجلس خبرگان ؛دخالت دستگاه های امنيتی نظامی و انتظامی در اموری که طبق قانون اساسی از ورود به آنها نهی و منع شده اند عدم شفافيت در اطلاع رسانی و انعکاس واقعيت ها و ديدگاهها و انتقادهای جريان های سياسی و مردمی قانونی بد بين کردن و تفرقه افکنی بين طيف های مختلف اجتماعی و جريان های فکری و سياسی و نهادهای مردمی و قطبی کردن جامعه بيان کردند وبر اساس آنها برخی راه کارها را با تکيه بر قانون اساسی برای برون رفت از اين شرايط ارائه دادندو بر التزام عملی همه نهادها و دستگاههای کشور به همه موارد قانون اساسی و اطمينان دادن عملی به مردم در جهت تامين خواسته های اکثريت ملت و حقوق اقليت ها تاکيد کردند.
در اين ديدار همچنين بسترهای مساعد در توسعه صنعتی و نگرانی ها از وضع اقتصاد و مديريت کشور مورد اشاره قرار گرفت و ظرفيت ها و مخاطره های پيش روی جنبش اصلاحات و اينکه از تجربه های مشروطيت و انقلاب اسلامی و اصلاحات چگونه در اين دوران بايد بهره گرفت ؛ بر فرصت ها و تهديد هايی که در برابر جامعه دانشگاهی و زنان وجود دارد تاکيد شد.